Zout: the white cube

de K uit het logo AkzoNobel, komt van de KZM - de Koninklijke Zout Maatschappij

De Zuidas lag niet altijd waar hij nu ligt, op een dijk in een rivierdelta. Ooit lag hij ter hoogte van het huidige Suriname en groeide een tropisch regenwoud(in het Carboon) aan de oppervlakte. Even later (een paar miljoen jaar), was de Zuidas naar het midden van een continent geschoven en lag hij in een woestijn.

Toen de zeespiegel steeg, ontstond een ondiepe binnenzee (in het late Perm) en lag de Zuid-as in een zoutmeer. De Zuidas is een emigrant.

Het zout versteende en emigreerde mee met de Zuidas naar hier en drukte zich uit in de K ( de Koninklijke Zout Maatschappi) van AKZO/Nobel. Ach de Zuid-as heeft alles, maar dan wel in de diepte.

De eerste lonen in het Romeinse leger werden in zoutrantsoenen (= salarissen, het woord is uit die tijd overgebleven. Dat is toch wel weer veelzeggend) uitbetaald en in de Middeleeuwen droeg men belasting af in de vorm van de witte kubusjes. Zout was tot voor kort smokkelwaar. Het zout werd aan geld gekoppeld als waardemiddel totdat goud het felbegeerde schaarse goed werd. Het zout werd de vorige eeuw bij toeval in de buurt van Hengelo bij Twickel gevonden en werd aangeboord. De hoeveelheid steenzout in de ondergrond van Nederland is zeer groot. Vooral keukenzout (NaCl, van die mooie witte kubusjes) komt voor.

In de kunst toont men werken in de witte kubus. Vlakke, strakke, witte muren en geschuurde witte vloeren. Een steriele en "neutrale" kunstruimte met werken, die naar de beeldende kunst zelf verwijzen. Niks geen belevingsruimtes, niks geen eftelingisering van de kunsten en niks geen schurende, ongemakkelijke vrijplaatsen om de dialoog mee aan te gaan. De kunst zoomde in en kreeg een naar binnen gerichte blik. Het kubisme van Braque en Picasso werd de vorm waar latere conclusies in werden getoond. Uiteindelijk lostte het strakke modernisme met zijn zoektocht naar essentie, naar de dragers van gevoel, naar concept en simpele vorm, de kubus op in enkel lichtwerken.Sol lewitt begroef zijn witte kubus en Bruce Nauman liep zijn meter bij een meter en verdween even later uit het beeld. De lege kubus brak open. Gebroken wit, nieuwe verbanden, interdisciplinaire combinaties en compliciteit, mogelijkheden.

the white cube, drawing A4

Na en Cl is een prachtige molekuulrooster. Steeds wordt een atoom door vier andere omgeven( ieder hoekpunt verbonden met 4 ribben van de kubus). Een perfecte match. De afstanden telkens even lang en even ver. Maar dat gaat vervelen want ook een Na of CL atoom streeft naar een zo groot mogelijk aantal realiseringen. Ook een atoom wil wel eens eens wat anders en zich met iets onbekends verbinden. Daarom komt er altijd een vuiltje in het rooster. Een kleine imperfectie. Hoe klein die ook is, hij maakt een verschil. Alleen al de mogelijkheid om vroeger of later tussen al die keurig gerangschikte atomen iets lekkers tegen te komen in een of andere hoek. Dat is adrenaline waar je voor leeft als natrium - of chlooratoom. Zuiver zout, de perfectie, bestaat niet. En zuivere kunst? Is dat niet veel te beperkt? " De wereld is alles wat het geval is en ook alles wat het geval kan zijn." Citaat uit het boek Toeval van Anton Zellinger pg 228, Veen Magazines, 2005.